Bağırsak düğümlenmesi, bağırsakların birbirinin içerisine girmesidir. Tıpta invajinasyon olarak adlandırılır. Bu rahatsızlık bağırsak içeriğinde bulunanların, bağırsaklar içinde ilerlemesine mâni olarak, bağırsak tıkanıklığını meydana getirir. İçeriye çekilen bağırsak bölümünde kan akımı bozulur ve bu bölge canlılığını yitirir. Düğümlenme olan bağırsak çeperindeki dokularda hassasiyet, şişlik ve kan dolaşımında bozukluk meydana gelir. Bağırsak dokusunda kanama olursa, bölgede delinme ya da enfeksiyon gelişebilir. Buna bağlı olarak sıvı kaybı ve şok gelişebilir. Bu durum acil olarak müdahale gerektirir. Çocuklarda özellikle 6-9 aylık bebeklerde sıkça rastlanan bir durumdur. Erkek çocuklarda kızlara oranla daha fazla görülür.

Hastalığın tam olarak neden bilinmese de genel olarak viral enfeksiyonlar invajinasyona sebep olabilir. Bazı durumlarda da polipler, lenf düğümleri veya kitleler bağırsakların içine girerek düğümlenmeye neden olur. İnvajinasyondan önce üst solunum yolu enfeksiyonu hikayesi geçirilmiş olabilir. Bunun nedeni vücutta bulunan lenf bezlerindeki şişme olabilir. Bağırsakların içi içe geçmesiyle kan dolaşımının bozulması, ödem gelişimi ve şiddetli ağrılar görülebilir. Bağırsak hareketleriyle artan ağrılar, kramplara neden olabilir.

Rahatsızlığın ilk belirtisi aniden başlayan şiddetli tarzda karın ağrısıdır. Ağrıya huzursuzluk, kusma ve kanlı ishal eşlik eder. Ağrıların sıklığı, süresi ve şiddeti giderek artar. Kanlı ishal çilek jölesi tarzında olur. Dışkılamada incelme görülür. Bebeklerde bu durum geliştiğinde, karın ağrısından dolayı bebeğin ayaklarını karnına çektiği görülür. Bebek ağrıdan ötürü giderek halsizleşir. Bazı durumlarda karın bölgesinde kitle görülebilir.

Hastaya direkt karın grafisi çekilerek, bağırsaklardaki tıkanıklık ya da delinme teşhis edilebilir. İç içe geçmiş olan bağırsaklarda ultrasonografi çekilerek görüntülenebilir. Bunu baryumlu kolon grafisi ile de görmek mümkündür. Bu yol kullanıldığında, baryumun ağırlığı ile bağırsaklardaki içi içe geçmelerin bir kısmı düzelebilir.

Öncelikle hastanın genel durumu düzenlenmelidir. Hastada kusma oluyorsa, burundan mideye kadar uzatılan sonda ile mide ve bağırsak içeriğinde bulunanlar boşaltılır. Damar yolu açılarak, buradan hastaya sıvı ve antibiyotik verilir. Baryumlu kolon grafisi hem teşhis hem de tedavi için kullanılır. Teşhis sırasında iç içe geçmiş olan bağırsaklarda düzelme olabilir. Bazı durumlarda ise kolon grafisi çekmek için, baryum yerine hava verilebilir. Ancak bağırsaklarda delinme bulgusu varsa bunlardan kaçınılmalıdır. Cerrahi yöntem kullanılarak, bağırsakların durumu düzeltilebilir. Dokularda canlılığını yitiren bölümler çıkartılır. Bağırsak hareketleri düzene girene kadar, hastaya beslenmesi için damardan sıvı verilir. Erken başlanacak tedavinin seyri her zaman iyidir. Bağırsak düğümlenmesinin nedenine bağlı olarak tedavi uygulanması yerinde olacaktır.