Bağırsak şişkinliği, oluşmasının en yaygın sebeplerden biri de düzensiz sindirimdir. Sindirim sistemi hatasız çalışırken besinler bazı kimyevi tepkiler neticesi bileşenlerine ayrılır. Beden düzgün bir biçimde sindirim işlemini gerçekleştiremez ise sülfür detaylı gazlar üretilir ve bağırsak kanalında birikir. Bu gazlar bağırsak kanalını gererek ağrılı karındaki şişkinliklere neden olabilir.
Çoğu birey gün içerisinde aşağı yukarı 14 defa gaz çıkarır. Karındaki gazı genellikle kokusuz durumda olan, karbondioksit, oksijen, nitrojen, hidrojen ve bazı durumlarda de metan gazları meydana getirir. Gazın nahoş kokusunu ise kalın bağırsakta bulunan bakterilerin meydana getirdiği sülfürdür. Yemek borusu, mide, ince ve kalın bağırsaklarda meydana gelen sindirimsel sistemimizdeki gazın 2 kaynağı bulunur.
- Kalın bağırsakta normalde bulunan zararsız bakterilerin birtakım sindirilmemiş gıdaların bozulma yapması ile meydana gelen gaz hava yutma (Aerofaji) mide gazının en yaygın sebebidir. Her birey yerken veya içerken bir miktar hava yutar. Çabuk yiyip içen, sakız çiğneyen, sigara içen ve uyumlu olmayan (Gevşek) protez diş kullananlarda ise normalden fazla hava yutulması olur.
- Sindirilmemiş gıdanın bozulması, insan vücudu birtakım karbonhidratları (Şeker, nişasta) ve birçok fazla gıdada yer alan lifleri ince bağırsaklardaki enzimlerin yetersizliği veya yokluğu nedeniyle sindiremez. Karındaki şişkinliğinin en başta mide gazı ve pek çok başka nedeni olabilmektedir.
Bu nedenle gerçek rehabilitasyonu yürütebilmek gerçek nedenin ortaya çıkarılması önemlidir.
Bağırsak şişkinliğine neden olan gazlar şu nedenlerle ortaya çıkabilir
- Laktoza intolerans
- Hassas bağırsak sendromu
- Gıda alerjileri
- Gaz üreten gıdalar
- Fasulye
- Brokoli, Brüksel lahana, soğan, enginar ve kuşkonmaz
- Armut, elma ve şeftali benzeri meyveler
- Tam buğdaylılar ve buğday kepeği
- Meşrubatlar
- Süt ve süt mahsulleri
- Sorbitol ve fruktoz benzeri suni tatlandırıcılar
Bağırsak şişkinliğinin nedeni sadece gaz yapımı değildir. Şişkinlikle birlikte ağrı ve rahatsızlığa neden olabilen diğer nedenler şunlardır:
- Aşırı yeme
- Bağırsak kanalında kısmi tıkanıklıklar
- Kabızlık
- Menstruasyon ve menstrüasyon öncesi baskı sendromu
- Bağırsakta parazit
- Kalın bağırsakta hastalık
- Menopoz
Bağırsak şişkinliği Nasıl Teşhis Edilir?
Bağırsak şişkinliğinin nedenini saptamak amaçlı hekim aracılığıyla pek çok test yapılır. Önce hekim hastanın tıbbi geçmişini alır ve belirtilerin belli bir süre olup olmadığını tanımlamak amaçlı bazı fizyolojik testler yapar. Hekim belirtilerin belli bir süre olduğuna kanı getirirse sebebin bazı alışkanlıkların değiştirilmesiyle çözülebilecek gaz artışı olduğuna tanı eder. Alternatif olarak belirtilerin devamlı meydana geldiği anlaşılırsa neden bir sindirimsel hastalık, karındaki bölgesi uzuvların genişlemesi, karındaki kısmında toplanan sıvılar, obezite veya tümörler olabilmektedir.
Bağırsak şişkinliğinin nedenini kesin olarak saptama etmek amaçlı ek olarak ayrıntılı olarak şu testler yapılır:
- Hava veya gaz birikimini tanımlamak amaçlı karın bölgesinden röntgen çekilir.
- İnce bağırsakta bir hasar olup olmadığını tanımlamak amaçlı ince bağırsak röntgeni çekilir.
- Gastrik boşaltma uygulanır ve midenin sindirimsel becerisi ölçülür.
- MR, ultrason ve tomografi taramaları ur olup olmadığını, genişleyen karın bölgesi uzvu olup olmadığını ve abdominal sıvı/akışkan olup olmadığını ortaya çıkarır.
- Emilim ve sindirimdeki bozukluğu saptayan tetkikler yapılır. Bağırsak içindeki yağda artış varsa sindirimsel hastalığının belirtisidir.
- Metan/hidrojen solunum testleri bir yeme yedikten ek olarak sonra hidrojen ve metan birikiminin miktarını gösterir. Hidrojen gazı ve metan gazı birikmesi bağırsak içinde bakteriyel büyümelere neden olur.
Bağırsak şişkinliği huzursuz edici meydana gelmesine nazaran çoğu vakit önemli rahatsızlık belirtisi değildir. Ama bununla birlikte karındaki ağrılar, ishal, kabızlık, anüste kanama ve kilo kaybı olursa kesinlikle doktora gidilmelidir.
