İrritabl bağırsak ya da bağırsak sendromu, fonksiyonel bir bozukluğun işaretidir. Dışkılama alışkanlığı değişmiş olan, ağrısı ve şişkinliği olan kişilerin yapılan tetkiklerinde organik bir bozukluğa rastlanmaması bu rahatsızlığı düşündürür. Bunun ciddi hastalıklara dönüşme ihtimali olmasa da yaşam kalitesini düşüren etkileri bulunmaktadır.
Yine de bunu tedavi ettirmeden, bu şekilde yaşayan kişilerin sayısı fazladır. Bu kişiler okul ve iş hayatlarında, sosyal yaşamlarında sürekli olarak aksamalar yapmaktadırlar. Kadın ve erkekte görülme oranı aynı olan rahatsızlık, böbrek hastalıklarından sonra toplumu etkileyen ikinci sorun olarak karşımızdadır. Genellikle 45 yaş öncesinde daha fazla görülmektedir.
İrritabl bağırsak sendromu neden olur?
Sebebi tam olarak bilinmeyen rahatsızlığın fizyolojik, psikolojik ve beslenme şeklinden kaynaklandığı düşünülmektedir. Sindirim sistemini ilgilendirdiğinden besinlerle alakalı olması muhtemeldir. Rahatsızlığı tetikleyen nedenler arasında sayılabilecekler;
- Lif oranı düşük besinler tüketmek
- Besinlere karşı hassasiyet
- Sigara ve alkol tüketimi
- Stresli bir yaşam sürmek
- Adet döngüleri
- Öğünleri atlama ya da aşırı besin tüketimi
- Enfeksiyonlara sıkça yakalanmak
- Bazı ilaçlar, özellikle antibiyotiklerin aşırı kullanımı
- Aşırı soğuk havaya maruz kalmaktır.
İrritabl bağırsak sendromunun belirtileri nelerdir?
Sindirim sistemindeki belirtileri nelerdir?
- Karın ağrısı: Kramplar ve künt tarzda çekilen karın ağrısı dalgalar şeklinde yaşanır.
Yemeklerden sonra daha fazla hissedilir. Kişiler gaz çıkararak ya da tuvalete giderek rahatlayabilir.
- Şişkinlik: Hastalarda fazla gaz olmasa da çıkaramadıkları gaz rahatsızlık vermektedir. Yemeklerden sonra başlayan ve gün boyu süren sesler, karında sıkışma ve rahatsızlık yapar.
- Bağırsak alışkanlıklarının bozulması: En sık görülen belirtiler arasındadır. Hastalarda kabızlık ve ishal gibi dışkılama görülür.
- Şikâyetlerin altında yapılan tetkiklerde rahatsızlığa rastlanmaması
- Dışkılamadan sonra ağrıların geçmesi
- Dışkılama sayısı ve kıvamında değişiklik
- Sık idrara çıkma ya da tam idrar boşaltamam hissi
- Bulantı şikâyeti
Sindirim sistemi dışındaki belirtileri nelerdir?
- Cinsel ilişkide ağrı duyulması
- Sırtta ve başta meydana gelen ağrılar
- Nefes darlığıyla birlikte, hırıltılı soluma
- Göğüste ağrı ve çarpıntı olması
- Yorgun ve halsiz olmak
- Sinirlilik durumu
İrritabl bağırsak sendromunun tedavisi nasıl yapılır?
Rahatsızlığı tamamen ortadan kaldıran bir tedavi yoktur. Uygulanacak tedaviler belirtilerin şiddetini azaltarak, tekrarını önlemeye yönelik olacaktır. Amaçlanan hastanın yaşam kalitesini daha yükseğe çıkarmaktır. Belirtilerin çeşidine göre farklı ilaçlar kullanılarak tedavi sağlanmaya çalışılır. Yapılan ilaç tedavilerinin yanında beslenme şekline dikkat etmek, tedaviye yardımcı olacaktır. Şikâyetlerin artmasına sebep olacak besinlerden kaçınmak gerekecektir. Gaz yapan yiyeceklerden uzak durmak ve bol su içmek tavsiye edilmektedir. Bir de kişilerin stresten mümkün olduğu kadar kaçınması gerekir.