Kalın bağırsak kanseri, rektum, apandisit ve kalın bağırsaktaki kanserli oluşumları kapsayan hastalıktır. Tıpta kolorektal kanser olarak adlandırılan hastalık, batı ülkelerinde yaşanan 3. Kanser türü ve ölüme sebebiyet veren 2. Kanser türü olarak bilinir. Genellikle kalın bağırsaktaki polip oluşumlarından meydana gelir. Her yaştaki insanları etkisi altına alsa da hastaların çoğunluğu kırk yaşın üstündekilerden oluşur. Bu yaş sonrasında ve ailesinde kalıtsal olarak bu hastalığın görülmesi, risk faktörünü arttırmaktadır. Kalın bağırsak bölümü rektum ve kolondan oluşmaktadır. Son kısmındaki 20 cm'lik bölüm rektum, ince bağırsağa kadar olan bölümler kolon olarak adlandırılmaktadır. Kolon bölümü 1,5 metre uzunluğundadır. Rektum ile kolonun birleştiği yere sigmoid kolon adı verilir. İnce bağırsak ile kolonun birleştiği yere de çekum adı verilir. Kısmen sindirilmiş olan gıdalar, ince bağırsaktan geçerek kolona gelir. Kolonda su ve minerallerden ayrılan besinler, anüsten atılmak üzere toplanır. Kolondan başlamış olan kanser kolon kanseri, rektumdan başlamış olan kansere rektal kanser adı verilir. Kanser hücrelerinin yayılımı lenf bezleri aracılığıyla, organlara kadar ilerleme gösterir.

Hastalığın belirtileri oluşan tümörün evresine göre farklılar gösterebilir. Bağırsak içine büyüyen tümör belirti vermezken, büyüme sonucu tıkanma olduğunda gaz ve dışkı çıkaramama gibi belirtiler verebilir. Sağ bağırsağın soldan daha fazla geniş olması sebebiyle, bu belirti daha geç ortaya çıkabilir. Bu hallerde fark edilemeyen dışkıdaki kanama ve kansızlık, halsizlik, çabuk yorulma, dışkılama alışkanlığının değişmesi, nefes darlığı gibi belirtiler verebilir. Tümörlerin sol tarafta daha fazla oluşması, tıkanıklık belirtisinin daha fazla görülmesine sebep olmaktadır. Hemoroid ile karıştırılabilen belirtiler tedavinin gecikmesine sebep olabilir. Bu sebeple dışkılama alışkanlıkların değişmesi, karında şişkinlik, tam dışkı boşaltamama gibi durumlarda doktora başvurulmalıdır. Geç kalındığında bağırsaklarda tam tıkanma yaşanmaktadır. Ağrı olmadan teşhis edilebilen kanserin tedavisi de daha kolay yapılmaktadır. Belirtileri bir araya toplarsak;

Büyümeden belirti vermeyen tümörler, düzenli olarak yapılacak testlerle erken dönemde ortaya çıkarılabilir. Belirtiler çıkmadan tespit edilen kanserin tedavisi daha kolay olmaktadır.

Yapılan testlerde kanser tespit edildiğinde, öncelikle hastalığın evresi belirlenmelidir. Bunu tümörün yayılım gösterdiği dokulardaki etkisi belirleyecektir. Bunun belirlenmesi için hastaya kan testleri, yapılmadıysa kolonoskopi, endorektal ultrason, göğüs radyografisi, BT bilgisayarlı tomografi yapılır.

Evre 0: Kanser oluşumunu kolon veya rektum iç duvarında olması.

Evre 1: Kanserli doku kolon veya rektumun içerilerine ilerlemiştir.

Evre 2: Kanserli dokular iç kısımlara kadar yayılmış, lenf dokularına sirayet etmemiştir.

Evre 3: Kanserli dokuların lenf dokularına kadar ilerlemesi.

Evre 4: Kanser bu aşamada karaciğer ve akciğerlere kadar yayılmıştır.

Kanserin tedavisi cerrahi yöntemler aracılığıyla yapılır. Kanserli dokular ve çevresinde bulunan sağlam dokular ameliyatla çıkarılır. Hastalığın evresine uygun şekilde kemoterapi ve radyoterapi uygulanır. Tümör anüse yakınsa anüs alınarak, kolostomi torbaları yardımıyla, hastaya karından dışkılama yaptırılır.