Bağırsak kanseri, sindirim sisteminin kalın ve ince bağırsakları kapsayan bölgesinde oluşan bir kanser türüdür. Bağırsak kanserinin çeşitli evreleri bulunmaktadır ve bu evreler kanserin yayılım derecesine göre belirlenir. Bağırsak kanseri, kolon kanseri (kolonda başlayan) ve rektal kanser (rektumda başlayan) olarak iki ana kategoriye ayrılır.
Kanser Risk Faktörleri Nelerdir?
Bağırsak kanserinin kesin nedeni bilinmemekle birlikte, bazı risk faktörleri şunlardır: - Yaş: Kolorektal kanser genellikle yaşlılarda görülür; tanıların %90'ı 50 yaşından sonra konur.
- Polipler: İyi huylu ur olan bazı polipler (özellikle adenomlar) kansere dönüşebilir.
- Ailede kolorektal kanser öyküsü bulunması.
- Genetik bozukluklar.
- Önceden kolorektal kanser veya Crohn hastalığı, ülseratif kolit gibi durumlarla karşılaşmış olmak.
- Diyet: Kalsiyum, folat ve liften fakir, hayvansal yağdan zengin diyetler kolorektal kanser riskini artırır.
- Sigara: Sigara içenlerde polip ve kolorektal kanser riski yüksektir.
Korunma
Bağırsak kanseri riskini azaltmak için şu önlemler alınabilir: - Aşırı kilolardan kurtulmak.
- Fiziksel egzersiz yapmak.
- Yüksek lifli ve düşük yağ içerikli gıdalar tüketmek.
- Sigara ve alkol kullanmamak.
- Tarama yöntemlerini düzenli olarak uygulamak.
Bağırsak Kanseri Belirtileri Nelerdir?
Bağırsak kanserinin belirtileri şunlardır: - Bağırsak alışkanlıklarında değişiklikler.
- Kabızlık, ishal veya bağırsakta tam boşalamama hissi.
- Dışkıda kan (parlak veya koyu kırmızı).
- Normalden daha ince dışkı.
- Abdominal (şişkinlik, kramplar, gaz) rahatsızlık.
- Sebepsiz kilo kaybı.
- Sürekli yorgunluk hissi.
- Mide bulantısı ve kusma.
Bu belirtiler, tümörün büyüklüğüne ve yayılımına bağlı olarak değişiklik gösterebilir. Bağırsak içinde büyüyen tümörler bazen belirti vermezken, tam tıkanma olduğunda ciddi sorunlara yol açabilir.
Tanı
Kolon kanserleri, diğer kanser türleri gibi, genellikle belirti vermeden önce tespit edilmelidir. Bu nedenle, erken tanı önemlidir.
Biyopsi sonucunda kanser tespit edildiğinde, doktor tedavi planını en iyi şekilde oluşturabilmek için hastalığın yayılım evresini bilmek zorundadır. Evreleme, kanserli tümörün yakındaki doku ve organlara yayılım derecesine göre yapılır.
Aşağıdaki tetkikler, evrelemenin belirlenmesi için yapılır: - Kan testleri: Kanda karsinoembriyonik antijen (CEA) ve diğer maddeler araştırılır.
- Kolonoskopi: Tüm kolon ve rektum kolonoskopiyle incelenir.
- Endorektal ultrason: Bir ultrason probu rektuma yerleştirilerek rektum ve çevre dokular incelenir.
- Göğüs radyografisi: Akciğerdeki kanser yayılımı izlenir.
- Bilgisayarlı tomografi (BT): Vücudun diğer bölgeleri, özellikle akciğer ve karaciğer, incelenir.
Gerekirse doktor, evreleme için MRI gibi başka tetkiklere de başvurabilir. Bazı durumlarda evreleme, cerrahi müdahale ile tümör çıkarılana kadar tamamlanmaz.
Bağırsak kanser evreleri beş şekilde tanımlanır: - 0. Evre: Kanser, kolon veya rektumun sadece en iç duvarındadır (karsinoma in situ).
- 1. Evre: Kanser, kolon veya rektumun daha iç duvarında gelişir ve dış duvara ulaşmaz.
- 2. Evre: Kanser, kolon veya rektumun daha derin duvarına yayılmıştır ancak lenf nodlarına ulaşmamıştır.
- 3. Evre: Kanser, yakındaki lenf nodlarına yayılmıştır ama diğer bölgelere yayılmamıştır.
- 4. Evre: Kanser, akciğer ve karaciğer gibi vücudun diğer bölgelerine yayılmıştır.
Bağırsak Kanseri Tedavisi Nasıl Yapılır?
Bağırsak kanseri evreleri tespit edildikten sonra, cerrahi, radyasyon ve kemoterapi başlıca tedavi yöntemleridir. Tedavi, tümörün yerleşim yeri ve evresine göre değişir. - Cerrahi: Kanserli dokunun çıkarılması.
- Kemoterapi: Kanser hücrelerini öldürmek için ilaç tedavisi.
- Radyasyon Tedavisi: Kanser hücrelerini yok etmek için yüksek enerjili ışınlar kullanılması.
|
.jpg "Bağırsak Ülseri Belirtileri ve Tedavisi")
.jpg "Bağırsak Ağrısı Belirtileri ve Tedavisi")
Yaşım 50'yi geçti ve ailemde kolorektal kanser öyküsü var. Bu durumda bağırsak kanseri riskim ne kadar artar ve hangi önlemleri almalıyım? Kolonoskopi gibi tarama yöntemlerini hangi sıklıkta yaptırmalıyım?
Cevap yazKolorektal Kanser Riski
Ailenizde kolorektal kanser öyküsü olması, sizin riskinizi artırabilir. Genel olarak, aile bireylerinde kolorektal kanser olan kişilerin, bu hastalığa yakalanma riski daha yüksektir. Özellikle birinci derece akrabalarınızda (anne, baba, kardeş) bu hastalık varsa, riskiniz daha da artar.
Önlemler
Düzenli sağlık kontrolleri ve sağlıklı yaşam tarzı benimsemek, riskinizi azaltabilir. Sağlıklı beslenme, düzenli fiziksel aktivite, alkol tüketimini sınırlama ve sigara içmeme gibi alışkanlıklar önemlidir. Ayrıca, kilo kontrolü de kanser riskini azaltmada etkili olabilir.
Tarama Yöntemleri
Kolonoskopi, kolorektal kanserin erken teşhisi için en etkili yöntemlerden biridir. 50 yaşından itibaren, eğer ailenizde kolorektal kanser öyküsü varsa, kolonoskopi yaptırmanız önerilir. Genelde, eğer risk faktörleriniz varsa, her 5 yılda bir kolonoskopi yaptırmanız tavsiye edilir. Ancak, bu sıklık ve süre kişisel sağlık durumunuza göre değişiklik gösterebilir. Bu nedenle, bir gastroenterolog veya aile hekiminizle görüşerek size en uygun tarama planını oluşturmanız önemlidir.